Απόφαση 437/2009 | |
---|---|
Αρχείο Απόφασης (PDF) | Απόφαση 437/2009 |
Ημ/νία Έκδοσης Απόφασης | 19η Μαρτίου 2009 |
Αριθμός ΦΕΚ | |
Σχετική Αγορά | Πώληση Αυτοκινήτων, Ανταλλακτικά, Επισκευή και Συντήρηση |
Αντικείμενο Απόφασης | Σύμπραξη, Καταχρηστική Εκμετάλλευση Δεσπόζουσας Θέσης |
Νομικό Πλαίσιο | Άρθρα 1 και 2 ν. 703/1977 |
Διατακτικό Απόφασης | Διαπιστώνει Παράβαση |
Καταγγέλλουσα/-ες |
1. ΑLTO ΣΑΡΡΗΣ 2. ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΗ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΩΝ ΚΑΙ ΑΝΤΑΛΛΑΚΤΙΚΩΝ ΑΝΩΝΥΜΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ |
Καταγγελλόμενη/-ες |
1. ΦΙΑΤ ΑΟΥΤΟ ΕΛΛΑΣ ΑΝΩΝΥΜΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΩΝ ΜΕΣΩΝ Α.Ε. 2. ΦΙΑΤ ΚΡΕΝΤΙΤ ΕΛΛΑΣ Α.Ε. |
Περίληψη Απόφασης |
Στις 22-8-1997, ο Σ. Σ. και η ατομική του επιχείρηση με διακριτικό τίτλο «ALTO ΣΑΡΡΗΣ» με δραστηριότητα στους τομείς της διανομής και επισκευής οχημάτων ΦΙΑΤ κατά το παρελθόν, υπέβαλε καταγγελία στην Επιτροπή Ανταγωνισμού κατά της εταιρείας με την επωνυμία ΦΙΑΤ ΑΟΥΤΟ ΕΛΛΑΣ για πιθανές παραβάσεις του ν.703/77, όπως ισχύει. Στις 26-5-2006, ο αυτός ως άνω Σ.Σ. υπέβαλε καταγγελία στην Επιτροπή Ανταγωνισμού κατά των εταιρειών α) ΦΙΑΤ ΑΟΥΤΟ ΕΛΛΑΣ, β) «FIAT AUTO SpA» και γ) ΦΙΑΤ ΚΡΕΝΤΙΤ ΕΛΛΑΣ για πιθανές παραβάσεις του ν.703/77, όπως ισχύει. Στις 23-5-2007 (αριθ. ημ. πρωτ. 2951), η εταιρεία VERLA Α.Ε, υπέβαλε και αυτή καταγγελία προς την Επιτροπή Ανταγωνισμού κατά των αυτών εταιρειών, η οποία δεν διαφοροποιείται ως προς τους ισχυρισμούς της από την από 26-5-2006 καταγγελία του Σ.Σ. Ο Σ. Σ. και η ατομική του επιχείρηση με διακριτικό τίτλο «ALTO ΣΑΡΡΗΣ» από το έτος 1989 έως και το έτος 1998 σχετιζόταν εμπορικά με τις καταγγελλόμενες εταιρείες ως εξουσιοδοτημένος αντιπρόσωπος και στη συνέχεια διανομέας οχημάτων (επιβατικών και επαγγελματικών) και ανταλλακτικών τους καθώς και ως εξουσιοδοτημένος επισκευαστής τους. Η ανώνυμη εταιρεία VERLA ιδρύθηκε το 1976, ως Ε.Π.Ε., και από της ιδρύσεως της ασχολήθηκε αποκλειστικά με την εμπορία αυτοκινήτων και ανταλλακτικών καθώς και με τη συντήρηση και επισκευή οχημάτων μάρκας ΦΙΑΤ. Η πρώτη των καταγγελλομένων (ΦΙΑΤ ΑΟΥΤΟ ΕΛΛΑΣ) και θυγατρική κατά 100% της δεύτερης αυτών (FIAT AUTO), είναι ουσιαστικά ο εισαγωγέας οχημάτων και ανταλλακτικών για οχήματα ΦΙΑΤ στην ελληνική επικράτεια. Η δεύτερη των καταγγελλομένων (FIAT AUTO), είναι η κατασκευάστρια εταιρεία οχημάτων και ανταλλακτικών και μητρική εταιρεία της πρώτης των καταγγελλομένων (ΦΙΑΤ ΑΟΥΤΟ ΕΛΛΑΣ) κατέχοντας ποσοστό 100% του μετοχικού της κεφαλαίου. Τέλος, η τρίτη των καταγγελλομένων (ΦΙΑΤ ΚΡΕΝΤΙΤ ΕΛΛΑΣ), είναι εταιρεία του ομίλου FIDIS ο οποίος είναι ο χρηματοδοτικός οργανισμός του ομίλου ΦΙΑΤ σε όλο τον κόσμο και κατ' επέκταση της πρώτης των καταγγελλομένων. Σκοπός της εν λόγω εταιρείας είναι η παροχή εξειδικευμένων χρηματοδοτικών υπηρεσιών προς όλους τους πελάτες της ΦΙΑΤ ΑΟΥΤΟ ΕΛΛΑΣ μέσω μιας γκάμας χρηματοδοτικών προγραμμάτων. Με την πρώτη του καταγγελία (22.8.1997), ο Σ.Σ. επικαλείται το άρθρο 6.1.5 του Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1475/1995 της Επιτροπής, το οποίο ορίζει ότι η ομαδική απαλλαγή δεν ισχύει εφόσον ο προμηθευτής επιφυλάσσει υπέρ αυτού το δικαίωμα μονομερώς να συνάπτει συμφωνίες διανομής με άλλες επιχειρήσεις εντός της συμφωνημένης περιοχής ή να τροποποιεί τα όρια ή τον αριθμό των διανομέων εντός της συμφωνημένης περιοχής. Κατ' επίκληση του ως άνω άρθρου ο Σ.Σ. καταγγέλλει τη ΦΙΑΤ ΑΟΥΤΟ ΕΛΛΑΣ για μονομερή διορισμό της εταιρείας με την επωνυμία «Γ. ΜΟΣΧΟΥΣ Α.Ε.» στη συμφωνημένη περιοχή του νομού Αττικής και σε απόσταση πολύ κοντινή στις δικές του εγκαταστάσεις με αποτέλεσμα την οικονομική συρρίκνωση των δραστηριοτήτων του. Επιπρόσθετα, ο καταγγέλλων ισχυρίζεται ότι ο ορισμός της εταιρείας «Γ. ΜΟΣΧΟΥΣ Α.Ε.» σε μικρή απόσταση από τις εγκαταστάσεις του στο Ν. Ηράκλειο αποτελεί καταχρηστική εκμετάλλευση της σχέσης οικονομικής εξάρτησης σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 2α του ν. 703/77 από τη ΦΙΑΤ ΑΟΥΤΟ ΕΛΛΑΣ (διακριτική μεταχείριση έναντι άλλων μελών του δικτύου διανομής). Με τη δεύτερή του καταγγελία (26.5.2006), ο Σ.Σ. αναφέρει ότι κατά το χρόνο ισχύος της συμβάσεώς του με την πρώτη καταγγελλομένη ως επισήμου εμπόρου, δηλαδή από 24.12.1996 έως τη μονομερή καταγγελία της από τη ΦΙΑΤ στις 4.8.1998, αλλά κατόπιν αυτής της καταγγελίας, του ετίθεντο μονομερώς υψηλοί και μη ρεαλιστικοί στόχοι πωλήσεως οχημάτων επί προμήθεια (bonus) και προαγορών ανταλλακτικών σε χονδρική τιμή με έκπτωση επί της τιμής πωλήσεως, με αποτέλεσμα την δημιουργία υψηλών αποθεμάτων ανταλλακτικών. Την ίδια ακριβώς πρακτική καταγγέλλει και η VERLA Α.Ε από και κατά το χρόνο ισχύος των συμβάσεων που είχε με την πρώτη των καταγγελλόμενων. Περαιτέρω, οι καταγγέλλοντες ισχυρίζονται τη μονομερή εκ μέρους των καταγγελλομένων άμεση ή έμμεση επιβολή της τιμής λιανικής διάθεσης των οχημάτων ΦΙΑΤ τόσο στην πώληση με χρηματοδότηση όσο και στην περίπτωση πώλησης τοις μετρητοίς. Σύμφωνα με τους καταγγέλλοντες, πρόσθετη μέθοδος υποχρεωτικού καθορισμού της τιμής εκ μέρους της πρώτης καταγγελλομένης ήταν η επιβολή της υποχρεωτικής δημιουργίας αποθεμάτων οχημάτων με την παραγγελία συγκεκριμένου αριθμού οχημάτων σε τριμηνιαία βάση απευθείας στη δεύτερη καταγγελλομένη. Μετά δε την παρέλευση 30 ημερών από την υποβολή της παραγγελίας, εφόσον δεν είχε πωληθεί το συγκεκριμένο όχημα σε καταναλωτή, τιμολογούνταν στο λιανοπωλητή (στους καταγγέλλοντες) με την επιβολή τόκων και αποθηκεύτρων (σε συγκεκριμένη εκτελωνιστική επιχείρηση επιλογής της πρώτης καταγγελλομένης) προς την πρώτη καταγγελλόμενη, ενώ το όχημα εξακολουθούσε να ανήκει στη δεύτερη των καταγγελλομένων. Κατά τους καταγγέλλοντες, η ΦΙΑΤ είχε καθορίσει αυστηρά τόσο την τελική τιμή πώλησης ανταλλακτικών όσο και το κόστος της εργατοώρας που οι εγκεκριμένοι διανομείς- επισκευαστές χρέωναν τους τελικούς καταναλωτές βάσει ετήσιας εγκυκλίου. Αυτός ο καθορισμός προέκυπτε διαμέσου αναλυτικού τιμοκαταλόγου όπου οριζόταν το κόστος κάθε εργασίας του συνεργείου καθώς και ο χρόνος εργασίας ανά επισκευή ή αντικατάσταση ανταλλακτικού ανά μοντέλο οχήματος ΦΙΑΤ. Οι καταγγέλλοντες ισχυρίζονται ότι η πρώτη και η δεύτερη των καταγγελλομένων επέβαλαν στις επιχειρήσεις τους την χρηματοδότηση των προς πώληση οχημάτων από την τρίτη καταγγελλόμενη με συγκεκριμένη μάλιστα στοχοθέτηση καταναλωτικών δανείων, η έγκριση των οποίων εξηρτάτο άμεσα από την ασφάλιση του πωλούμενου οχήματος από το ασφαλιστικό πρακτορείο Σαραντόπουλου, καθώς και τις ασφαλιστικές εταιρείες ΕΘΝΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ Α.Ε.Γ.Α. και ΦΟΙΝΙΞ Α.Ε.Γ.Α. Η Επιτροπή έκρινε ότι ο μονομερής καθορισμός του περιθωρίου κέρδους των διανομέων από την ΦΙΑΤ ΑΟΥΤΟ ΕΛΛΑΣ αποδείχτηκε στην πράξη από έρευνα της Γ.Δ.Α. που αφορούσε τα έτη 1997 έως 1999. Συγκεκριμένα, το 1997 ως προς τα αυτοκίνητα τύπου CINQUENCENTO, η σύγκριση των τιμοκαταλόγων με τις τιμές που τελικώς εφαρμόστηκαν από το δίκτυο διανομέων απέδειξε ότι ένα ποσοστό 88% των πωλη θέντων μέσω ΦΙΑΤ ΚΡΕΝΤΙΤ ΕΛΛΑΣ αυτοκινήτων πωλήθηκαν ακριβώς στην τιμή που η ΦΙΑΤ ΑΟΥΤΟ ΕΛΛΑΣ πρότεινε στους διανομείς της. Επιπλέον, ως προς τα αυτοκίνητα τύπου PUNTO, η έρευνα της Γ.Δ.Α. κατέδειξε ότι οι διανομείς της ΦΙΑΤ ΑΟΥΤΟ ΕΛΛΑΣ πώλησαν το 73,52% των οχημάτων μέσω ΦΙΑΤ ΚΡΕΝΤΙΤ ΕΛΛΑΣ με ποσοστό έκπτωσης που δεν υπερέβαινε το 2,1%, το οποίο ήταν και το μέγιστο περιθώριο κέρδους που μπορούσαν να προσφέρουν οι διανομείς. Το έτος 1998 ως προς τα αυτοκίνητα τύπου SEICENTO, η ανάλυση των τιμών της Γ.Δ.Α. έδειξε ότι ένα ποσοστό 69.61% των οχημάτων που πωλήθηκαν μέσω ΦΙΑΤ ΚΡΕΝΤΙΤ ΕΛΛΑΣ, πωλήθηκαν από τους διανομείς σε τιμές εντός ενός αμελητέου διαστήματος (+/- 10.000 δρχ) σε σχέση με τους προτεινόμενους τιμοκαταλόγους που απέστειλε η ΦΙΑΤ ΑΟΥΤΟ ΕΛΛΑΣ. Οι εκπτώσεις δε που δόθηκαν στους καταναλωτές από τους υπόλοιπους διανομείς δεν ξεπερνούσαν το 1,1%. Συνεπώς, οι εκπτώσεις κυμαίνονταν σε πολύ χαμηλά επίπεδα, γεγονός που απέδειξε ότι οι διανομείς ήταν ανήμποροι να πραγματοποιήσουν ουσιαστικές εκπτώσεις προς όφελος του καταναλωτή και εφάρμοζαν σε μεγάλο βαθμό τις τιμές τιμοκαταλόγου που κοινοποιούσε η ΦΙΑΤ ΑΟΥΤΟ ΕΛΛΑΣ. Για το έτος 1999 η ανάλυση των τιμών της Γ.Δ.Α. κατέδειξε ότι υπήρξε σχεδόν απόλυτη συμμόρφωση των διανομέων ως προς τις τιμές που η ΦΙΑΤ ΑΟΥΤΟ ΕΛΛΑΣ τους κοινοποιούσε, εφόσον το 95,29% των νέων μοντέλων ΡυΝΤΟ που πωλήθηκαν μέσω της ΦΙΑΤ ΚΡΕΝΤΙΤ ΕΛΛΑΣ κατά τη διάρκεια του συγκεκριμένου έτους, πωλήθηκαν σε τιμές απολύτως εναρμονισμένες με εκείνες που η ΦΙΑΤ ΑΟΥΤΟ ΕΛΛΑΣ κοινοποιούσε στους διανομείς της. Συνεπώς, το υψηλό ποσοστό εφαρμογής των τιμών τιμοκαταλόγου της ΦΙΑΤ ΑΟΥΤΟ ΕΛΛΑΣ που ακολουθούσαν οι διανομείς αποδεικνύει την ύπαρξη συμφωνίας μεταξύ των διανομέων και της ΦΙΑΤ ΑΟΥΤΟ ΕΛΛΑΣ για το συγκεκριμένο μοντέλο. Όπως προέκυψε από την έρευνα της Γ.Δ.Α. και την ακροαματική διαδικασία, η ΦΙΑΤ ΑΟΥΤΟ ΕΛΛΑΣ το δεύτερο εξάμηνο του 1994 απέστειλε στους εξουσιοδοτημένους επισκευαστές (συνεργεία) του δικτύου της τιμοκαταλόγους με συγκεκριμένες τιμές πώλησης ανταλλακτικών και χρέωσης εργατοώρας. Συνεπώς, με την αποστολή των τιμοκαταλόγων και την κοινοποίηση αυτών στους τελικούς καταναλωτές στοιχειοθετείται η συμφωνία της ΦΙΑΤ ΑΟΥΤΟ ΕΛΛΑΣ με το δίκτυο επισήμων διανομέων-επισκευαστών αυτοκινήτων ως προς τις τιμές μεταπώλησης ανταλλακτικών και χρέωσης εργατοώρας επισκευής σε τιμές που η ΦΙΑΤ O μονομερής καθορισμός του περιθωρίου κέρδους των διανομέων από τη ΦΙΑΤ AOYTO ΕΛΛΑΣ τεκμαίρεται επίσης από δυο έγγραφα. Το πρώτο έγγραφο με ημερομηνία 30.11.1998 αφορά σε επιστολή που απέστειλε η ΦΙΑΤ AOYTO ΕΛΛΑΣ προς τους διανομείς της, στο οποίο με το πρόσχημα της αλλαγής της φορολογίας των αυτοκινήτων, τους ενημέρωνε ότι αλλάζει μονομερώς το περιθώριο κέρδους από την πώληση επιβατικών και επαγγελματικών οχημάτων. Στη συνέχεια παρατίθεντο πίνακες με τα νέα ποσοστά προμηθειών που η ΦΙΑΤ ΑΟΥΤΟ ΕΛΛΑΣ επέβαλλε μονομερώς στους διανομείς. Το μικτό περιθώριο κέρδους κυμαινόταν μεταξύ 5,2%-7,3%, ενώ το καθαρό περιθώριο κέρδους δεν υπερέβαινε το 2%. Το συγκεκριμένο περιθώριο κέρδους θεωρείται πολύ χαμηλό, δεδομένου ότι καταργεί ουσιαστικά τον ενδοσηματικό ανταγωνισμό μεταξύ των διανομέων, αφού δεν τους επιτρέπει να κάνουν ουσιαστικές εκπτώσεις και να ανταγωνιστούν μεταξύ τους. Από τις μαρτυρικές καταθέσεις προέκυψε ότι το μικτό περιθώριο κέρδους στην υπόλοιπη Ευρώπη κυμαινόταν στο 15%, το οποίο δίνει τη δυνατότητα στους διανομείς να προβούν σε ουσιαστικές εκπτώσεις εντείνοντας τον ενδοσηματικό ανταγωνισμό. Το δεύτερο έγγραφο με τίτλο «Συμφωνία Κυρίων» υπεγράφη την 12-4-2000, συντάχτηκε με προτροπή του εμπορικού διευθυντή της ΦΙΑΤ ΑΟΥΤΟ ΕΛΛΑΣ και αναφέρεται στο θέμα των εκπτώσεων που παρέχουν οι διανομείς της ΦΙΑΤ. Αναφορικά με την καταγγελία του Σ. Σ. για τη ζημία που υπέστη από την εισαγωγή της εταιρείας «Γ. Μο- σχούς ΑΕ» στο δίκτυο διανομής της ΦΙΑΤ ΑΟΥΤΟ ΕΛΛΑΣ, τόσο από την έρευνα της Γ.Δ.Α. όσο και από την ακροαματική διαδικασία δεν προέκυψαν στοιχεία που θα μπορούσαν να θέσουν σε εφαρμογή τις διατάξεις του άρθρου 2α του Ν.703/77, όπως ισχύει. Αναφορικά με την επιβολή ετήσιου στόχου πωλήσεων οχημάτων καθώς και μηνιαίου στόχου πωλήσεων οχημάτων και ανταλλακτικών από την ΦΙΑΤ ΑΟΥΤΟ ΕΛΛΑΣ τόσο από την ακροαματική διαδικασία όσο και από την έρευνα της Γ.Δ.Α. δεν προέκυψαν στοιχεία ώστε να στοιχειοθετείται παράβαση του άρθρου 81 παρ. 1 ΣυνθΕΚ και παρ. 1 Ν. 703/77, όπως ισχύει, ούτε υφίσταται ζήτημα παράβασης των διατάξεων του Κανονισμού 1475/1995. Ως προς τις λοιπές πρακτικές που καταγγέλλουν οι καταγγέλλοντες, ήτοι υποχρεωτική ασφάλιση μέσω συγκεκριμένων ασφαλιστικών εταιρειών καθώς και υποχρεωτική χρηματοδότηση των επί πιστώσει πωλούμενων αυτοκινήτων μέσω της ΦΙΑΤ ΚΡΕΝΤΙΤ ΕΛΛΑΣ, τόσο από την ακροαματική διαδικασία όσο και από τα στοιχεία που συνέλεξε η Γ.Δ.Α. δεν προέκυψαν στοιχεία ώστε να στοιχειοθετηθεί κάποια παράβαση των κανόνων ανταγωνισμού. Αναφορικά με την καταγγελλόμενη επιβολή συγκεκριμένων ασφαλιστικών εταιρειών για την ασφάλιση αυτοκινήτων που επωλούντο επί πιστώσει (από τη ΦΙΑΤ ΚΡΕΝΤΙΤ ΕΛΛΑΣ) μέσω συγκεκριμένων εταιρειών, υποδεικνυόμενων από τη ΦΙΑΤ ΚΡΕΝΤΙΤ ΕΛΛΑΣ, τόσο από τα στοιχεία που συνέλεξε η Γ.Δ.Α. όσο και από την ακροαματική διαδικασία δεν μπορεί να στοιχειοθετηθεί σύναψη συμφωνίας μεταξύ των διανομέων της FIAT και της ΦΙΑΤ ΚΡΕΝΤΙΤ ΕΛΛΑΣ για ασφάλιση των αυτοκινήτων μέσω των εταιρειών που η δεύτερη τους υποδείκνυε. Συνεπώς, δεν στοιχειοθετείται παράβαση των άρθρων 81 παρ. 1 ΣυνθΕΚ και 1 παρ. 1 του Ν. 703/1977. Κατόπιν αυτών η Επιτροπή Ανταγωνισμού διαπίστωσε ότι η εταιρεία ΦΙΑΤ ΑΟΥΤΟ ΕΛΛΑΣ παρέβη το άρθρο 1 του ν. 703/1977 και το άρθρο 81 παρ. 1 ΣυνθΕΚ, όπως ισχύουν και υποχρέωσε την εταιρεία αυτή να παραλείψει την παράβαση στο μέλλον. Επέβαλε δε πρόστιμο στην ως άνω εταιρεία, ενώ απείλησε σε περίπτωση συνέχισης ή επανάληψης της διαπιστωθείσας παράβασης με χρηματική ποινή. |
Ένδικα Μέσα | Έχουν ασκηθεί ένδικα μέσα |
Αποφάσεις ΔΕΑ | - |