Τηλεοπτικά δικαιώματα μετάδοσης ποδοσφαιρικών διοργανώσεων ανά 4ετία  

Χορηγεί  αρνητική πιστοποίηση

Στις 31/01/2006 συνήφθη μεταξύ της ΕΡΤ.Α.Ε και της ΟΥΕΦΑ σύμβαση παραχώρησης από την ΟΥΕΦΑ στην ΕΡΤ Α.Ε των ραδιοτηλεοπτικών δικαιωμάτων του EURO 2008, δηλ. του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος στο οποίο συμμετέχουν Εθνικές Ομάδες και διενεργείται κάθε τέσσερα χρόνια. Η παραχώρηση αυτή αφορά σε τηλεοπτικά δικαιώματα ελεύθερης μετάδοσης (αποκλειστικά) και σε ραδιοφωνικά δικαιώματα (μη αποκλειστικά). Τα τηλεοπτικά δικαιώματα συνδρομητικής τηλεόρασης δεν παραχωρήθηκαν στην ΕΡΤ Α.Ε. αλλά σε άλλη εταιρεία. Προκειμένου να παραχωρηθούν τα εν λόγω δικαιώματα η ΟΥΕΦΑ τήρησε τη νόμιμη διαδικασία και προσκάλεσε πλήθος ραδιοτηλεοπτικών οργανισμών ιδιωτικών ή μη να υποβάλλουν σχετικές προσφορές σύμφωνα με τους όρους της από Ιανουαρίου 2002 γνωστοποίησής της στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά τους οποίους η ανάθεση ή παραχώρηση των δικαιωμάτων ραδιοτηλεοπτικής μετάδοσης γίνεται μετά από πρόσκληση υποβολής προσφορών με την οποία παρέχονται ίσες ευκαιρίες για την απόκτηση των δικαιωμάτων αυτών. Κατά τη διαδικασία αυτή η ΕΡΤ Α.Ε. ανεδείχθη πλειοδότης και της παραχωρήθηκαν τα δικαιώματα δυνάμει των όρων της ως άνω συμβάσεως διότι κρίθηκε από την ΟΥΕΦΑ ότι εκείνη πληροί, και υπερτερεί σχετικώς των άλλων υποβαλόντων προσφορές, τα τεθέντα από την ΟΥΕΦΑ αντικειμενικά κριτήρια.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει κατατάξει σε κατηγορίες τη δραστηριότητα αγοράς δικαιωμάτων περιεχομένου σε διαφορετικές αγορές, ανάλογα τη φύση του περιεχομένου. Στην υπόθεση Canal+/RTL/GICD/JV (Βλ. Δημοσίευμα τύπου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, 13/11/2001, IP/01/1579) η Επιτροπή διαπίστωσε ότι παρόλο που τα δικαιώματα μετάδοσης μπορεί να αποτελούν ξεχωριστό τμήμα ως προς άλλα τηλεοπτικά προγράμματα, η αγορά κατατέμνεται περαιτέρω σε διακριτές σχετικές αγορές. Διαπίστωσε επίσης ότι στην Ευρωπαϊκή Ένωση τα δικαιώματα τηλεοπτικής μετάδοσης ποδοσφαιρικών αγώνων δεν θεωρούνται υποκατάστατα για τηλεοπτικά δικαιώματα μετάδοσης αθλητικών γεγονότων. Στην υπόθεση Newscorp/Telepiu (Βλ. Υποθ. COMP/M.2876, OJ L 110, 16/04/2004, 73-125), η Επιτροπή όρισε αγορές, οι οποίες αφορούσαν: α) την απόκτηση αποκλειστικών δικαιωμάτων τηλεοπτικών έργων πρώτης μετάδοσης, β) απόκτηση αποκλειστικών δικαιωμάτων για ποδοσφαιρικές διοργανώσεις που λαμβάνουν χώρα σε τακτά διαστήματα και συμμετέχουν οι Εθνικές Ομάδες , γ) αποκλειστικά δικαιώματα σε άλλα αθλητικά γεγονότα και δ) απόκτηση τηλεοπτικών καναλιών. Ειδικότερα, σε προηγούμενες υποθέσεις η Επιτροπή έχει κρίνει ότι υπάρχει ξεχωριστή αγορά για την απόκτηση αποκλειστικών δικαιωμάτων τηλεοπτικής μετάδοσης ποδοσφαιρικών διοργανώσεων με τη συμμετοχή εθνικών συλλόγων που πραγματοποιούνται κάθε έτος (εθνικό πρωτάθλημα, κυρίως πρώτης κατηγορίας και κύπελλα, Κύπελλο Πρωταθλητριών ΟΥΕΦΑ και Κύπελλο ΟΥΕΦΑ) από αυτή των τηλεοπτικών δικαιωμάτων μετάδοσης ποδοσφαιρικών αγώνων που πραγματοποιούνται ανά τετραετία και στους οποίους λαμβάνουν μέρος οι Εθνικές Ομάδες. (Βλ. Υπόθ. COMP/M.2876, OJ L 110, 16/04/2004, 73- 125). Στην υπό κρίση υπόθεση, η σχετική αγορά προϊόντων περιλαμβάνει τα τηλεοπτικά δικαιώματα μετάδοσης ποδοσφαιρικών διοργανώσεων που λαμβάνουν χώρα ανά τετραετία στις οποίες λαμβάνουν μέρος οι Εθνικές Ομάδες Ποδοσφαίρου (Παγκόσμιο Κύπελλο και Ευρωπαϊκό Κύπελλο).

Τα δικαιώματα μετάδοσης παραχωρούνται, αντί τιμήματος, συνήθως, σε εθνική βάση. Ο χαρακτήρας της διανομής αποτελεί ζήτημα ρυθμιζόμενο από Εθνικές κανονιστικές διατάξεις και συνδέεται με γλωσσικούς και πολιτισμικούς φραγμούς και ιδιαιτερότητες έτσι ώστε οι αγορές να συμπίπτουν με την επικράτεια των ενδιαφερομένων χωρών. Επειδή, οι γλωσσικοί φραγμοί και οι πολιτισμικοί παράγοντες αποτελούν συνήθως, αλλά και στην κρινόμενη υπόθεση, παράγοντες αποφασιστικής σημασίας στην εν λόγω υπόθεση σχετική γεωγραφική αγορά θεωρείται η Ελληνική Επικράτεια.

Προκειμένου να εκτιμηθεί η φύση της αγοράς, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει λάβει υπόψη τις ακόλουθες αγορές. (Απόφασή της CΟΜ/C2-37.398, προκειμένου να προβεί στην εκτίμηση των αποτελεσμάτων κοινών πωλήσεων τηλεοπτικών δικαιωμάτων για ποδοσφαιρικούς αγώνες της ΟΥΕΦΑ):

1. αγορές προηγουμένου σταδίου της αγοραπωλησίας δικαιωμάτων ελεύθερης τηλεόρασης, συνδρομητικής τηλεόρασης και χρέωσης ανά εκπομπή.

2. αγορές επόμενου σταδίου στις οποίες οι τηλεοπτικοί πάροχοι αγωνίζονται για έσοδα από τις διαφημίσεις, που εξαρτάται από ποσοστά ακροαματικότητας και τους συνδρομητές συνδρομητικής τηλεόρασης/χρέωσης ανά εκπομπή.

3. αγορές προηγούμενου σταδίου είναι οι αγορές δικαιωμάτων ασύρματων/τρίτης γενιάς [Τα δίκτυα τρίτης γενιάς (UMTS-Universal Mobile Telecommunications Systems) είναι δίκτυα υποδομής ηλεκτρονικών επικοινωνιών, στα οποία τα δεδομένα μεταδίδονται με πολύ υψηλές ταχύτητες], δικαιωμάτων διαδικτύου και δικαιωμάτων βίντεοπαραγγελίας, οι οποίες είναι νέες αγορές οπτικοακουστικών μέσων.

4. αγορές για άλλα εμπορικά δικαιώματα, και δη χορηγία, προμήθεια και αδειοδότηση.

Οι ποδοσφαιρικοί σύλλογοι στη συντριπτική τους πλειοψηφία είναι επαγγελματικοί και ασκούν οικονομική δραστηριότητα. Κατά συνέπεια θεωρούνται επιχειρήσεις με την έννοια του άρθρου 81 παρ. 1 Συνθ ΕΚ. Οι σύλλογοι είναι μέλη των εθνικών ποδοσφαιρικών ομοσπονδιών. Κατά συνέπεια, οι Εθνικές Ομοσπονδίες είναι ενώσεις επιχειρήσεων με την έννοια του άρθρου 81, παρ. 1 ΣυνθΕΚ. Οι εθνικές ποδοσφαιρικές ομοσπονδίες αποτελούν μέλη της ΟΥΕΦΑ. Κατά συνέπεια, η ΟΥΕΦΑ αποτελεί ένωση ενώσεων επιχειρήσεων. Επιπροσθέτως, η ΟΥΕΦΑ αποτελεί και επιχείρηση διότι ασκεί άμεσα οικονομικές δραστηριότητες. Εν προκειμένω, η σύναψη της συμβάσεως μεταξύ της ΕΡΤ Α.Ε και της ΟΥΕΦΑ, συνιστά αναμφιβόλως συμφωνία μεταξύ επιχειρήσεων υπό την έννοια του άρθρου 1 του Ν. 703/1977.

Η ΕΡΤ Α.Ε, στην υποβληθείσα γνωστοποίηση επικαλείται ότι δεν υπήρξε παρακώλυση, περιορισμός ή νόθευση του ανταγωνισμού εκ μέρους των συμβαλλόμενων μερών μέσω κατάχρησης δεσπόζουσας θέσης και επιζητεί χορήγηση αρνητικής πιστοποίησης μέσω του άρθρ. 11 ν. 703/77. Αλλά ακόμη και αν ήθελε εννοηθεί ότι η συμφωνία εμπίπτει στην απαγόρευση του άρθρου 1 παρ. 1 του ν. 703/776, ζητεί να κριθεί ότι αρμόζει η έκδοση απόφασης εξαίρεσης, καθόσον συντρέχουν αθροιστικά οι προϋποθέσεις του νόμου, επειδή η συμφωνία της συμβάλλει στην αποτελεσματικότερη διανομή του τηλεοπτικού προϊόντος επωφελεία του Έλληνα καταναλωτή και δεν τίθενται άλλοι περιορισμοί στη σύμβαση πέραν των απολύτως αναγκαίων για τη λειτουργία αυτής, πέραν δε τούτου, για την παραχώρηση των προαναφερομένων δικαιωμάτων η ΟΥΕΦΑ τήρησε τη νόμιμη διαδικασία και προέβη σε πρόσκληση όλων των ιδιωτικών ραδιοτηλεοπτικών οργανισμών, συμπεριλαμβάνομένης και της δημόσιας τηλεόρασης, η οποία και τελικά ανεδείχθη ως πλειοδότης.

Η ΕΑ μετά από αναλυτική εξέταση του  άρθρου 1 ν. 703/77 ως προς α) τον άμεσον ή έμμεσον καθορισμόν των τιμών αγοράς ή πωλήσεως ή άλλων όρων συναλλαγής β) τον περιορισμόν ή τον έλεγχον της παραγωγής, της διαθέσεως, της τεχνολογικής αναπτύξεως ή των επενδύσεων γ) την κατανομήν των αγορών ή των πηγών εφοδιασμού δ) την, κατά τρόπον δυσχεραίνοντα την λειτουργίαν του ανταγωνισμού, εφαρμογήν εν τω εμπορίω ανίσων όρων δι' ισοδυνάμους παροχάς, ιδία δε την αδικαιολόγητο άρνησιν πωλήσεως, αγοράς ή άλλης συναλλαγής, έκρινε ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις του άρθρου 1 ν. 703/77 παρ.1. Ως εκ τούτου, η κρινόμενη σύμβαση δεν περιέχει όρους που εμπίπτουν στις απαγορευτικές διατάξεις του άρθρου 1 παρ. 1 του ν. 703/77, όπως ισχύει και επομένως η εξέταση του αιτήματος χορήγησης εξαίρεσης βάσει του άρθρου 1 παρ. 3 του Ν. 703/77, όπως ισχύει παρέλκει.

Η Επιτροπή Ανταγωνισμού-Τμήμα Β΄, σύμφωνα με το άρθρο 11 του Ν. 703/77 όπως ισχύει, δέχεται το αίτημα της εταιρείας «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΡΑΔΙΟΦΩΝΙΑ – ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ Α.Ε (ΕΡΤ Α.Ε)» για χορήγηση αρνητικής πιστοποίησης για το χρονικό διάστημα από τη γνωστοποίηση της πρώτης σύμβασης την 01/03/2006 έως την 31/12/2008 με την εταιρεία «UNION DES ASSOCIATIONS EUROPEENNES DE FOOTBALL (UEFA)».