Σύνοψη

Με την υπ’ αριθ. 762/2021 απόφασή της, η Ολομέλεια της Επιτροπής Ανταγωνισμού (εφεξής ΕΑ) αποφάσισε την επιβολή προστίμου συνολικού ύψους 10.342.773 ευρώ για παράβαση των άρθρων 2 του ν. 3959/2011 και 102 της Συνθήκης για την Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) από την εταιρεία «COCA-COLA 3Ε ΕΛΛΑΔΟΣ ΑΝΩΝΥΜΟΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ» (εφεξής COCA-COLA 3E) στις αγορές διάθεσης προς πώληση αναψυκτικών τύπου cola και λοιπών αναψυκτικών τύπου non cola μέσω σημείων επιτόπιας κατανάλωσης (κρύα αγορά), μετά από εξέταση καταγγελίας της εταιρείας με την επωνυμία «ΒΑΠ ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΚΟΥΓΙΟΣ ΑΒΕΕ» (εφεξής ΒΑΠ) και σχετικής αυτεπάγγελτης έρευνας της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού (εφεξής ΓΔΑ). 

Διαδικασία

Tον Ιούνιο του 2016 υποβλήθηκε στη ΓΔΑ καταγγελία της εταιρείας ΒΑΠ κατά της εταιρίας COCA-COLA 3E, η οποία αφορούσε σε πρακτικές με στόχο τον εκτοπισμό των ανταγωνιστών της, και δη της καταγγέλλουσας, στην αγορά της νήσου Ρόδου και γενικότερα των Δωδεκανήσων. Με βάση τις περιγραφόμενες στην καταγγελία πρακτικές, και προκειμένου να ερευνηθεί το ενδεχόμενο να λαμβάνουν χώρα παρόμοιες πρακτικές και σε ευρύτερες γεωγραφικές περιοχές ή πελάτες, η ΓΔΑ αποφάσισε την ταυτόχρονη εκκίνηση και σχετικής αυτεπάγγελτης έρευνας.

Μετά την προαναφερθείσα καταγγελία, η ΓΔΑ ξεκίνησε αυτεπάγγελτη έρευνα και πραγματοποίησε επιτόπιους ελέγχους τόσο στην εταιρεία  COCA-COLA 3E (στα κεντρικά γραφεία της αλλά και στις εγκαταστάσεις της στη Ρόδο) όσο και σε πολυάριθμα τελικά σημεία πώλησης στη Ρόδο, στην Αττική, στην Κρήτη, στην Πάτρα και στη Θεσσαλονίκη. Επίσης, η ΓΔΑ απέστειλε πολυάριθμα αιτήματα παροχής στοιχείων σε τελικά σημεία πώλησης, σε ανταγωνιστές και σε χονδρεμπορικές επιχειρήσεις συνεργαζόμενες με την εταιρεία COCA-COLA 3E. 

Η σχετική Εισήγηση κοινοποιήθηκε στην καταγγελλόμενη και την καταγγέλλουσα τον Ιούνιο του 2021. Η ακροαματική διαδικασία ενώπιον της Ολομέλειας της ΕΑ έλαβε χώρα τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο του 2021.

Επισημαίνεται ότι η COCA-COLA 3E υπέβαλε και αίτημα δεσμεύσεων, το οποίο απορρίφθηκε κατά πλειοψηφία από την ΕΑ.

Η απόφαση της ΕΑ

Με την υπ’ αριθ. 762/2021 απόφασή της, η Ολομέλεια της ΕΑ ομόφωνα αποφάσισε, κατόπιν σχετικής Εισήγησης, ότι η COCA-COLA 3E, κατά την περίοδο 2015-2019, χρησιμοποίησε ποικίλες πρακτικές, προβαίνοντας σε σύναψη προφορικών συμφωνιών αποκλειστικότητας ή σε πρακτικές μη αξιοκρατικού εκτοπισμού συγκεκριμένων ανταγωνιστών με σκοπό την προώθηση σήματος (single branding) (και ειδικότερα προϊόντων ή/ και ψυγείων ή/ και σημάτων των ανταγωνιστών της), όπως π.χ. σε απειλές και τιμωρητική συμπεριφορά σε περίπτωση συνεργασίας με ανταγωνιστικό προμηθευτή, και σε άλλες πρακτικές ισοδύναμου αποτελέσματος που αντίκεινται στα άρθρα 2 του ν. 3959/2011 και 102 ΣΛΕΕ. 

Οι υποχρεώσεις αποκλειστικής συνεργασίας αποτελούν σημαντικό εμπόδιο πρόσβασης των ανταγωνιστών στην αγορά και στερούν από τους καταναλωτές τη δυνατότητα να ικανοποιήσουν ένα μέρος των αναγκών του από ανταγωνιστές της δεσπόζουσας επιχείρησης κατά παράβαση των ως άνω άρθρων. Συνέπεια αυτών ήταν η αύξηση της παρουσίας της COCA-COLA 3E στα τελικά σημεία πώλησης με καταχρηστικά μέσα, εκτοπίζοντας τους ανταγωνιστές της και αποστερώντας την ευκαιρία πρόσβασης σε υφιστάμενους ή/και νέους πελάτες στις αγορές αναψυκτικών τύπου cola και λοιπών αναψυκτικών τύπου non cola για επιτόπια κατανάλωση. 

Σύμφωνα με την ΕΑ, οι πρακτικές μη αξιοκρατικού εκτοπισμού των ανταγωνιστών της από την COCA-COLA 3E, έθεσαν εμπόδια στην ανάπτυξη του ανταγωνισμού και την επέκταση των ανταγωνιστών στη συγκεκριμένη αγορά, επί σειρά ετών. Σε συνδυασμό με τις προφορικές συμφωνίες αποκλειστικότητας, οι πρακτικές αυτές συνέβαλλαν στην διαμόρφωση μίας «σταθερής ιεραρχίας» στις συγκεκριμένες σχετικές αγορές, με το δυνητικό αλλά και ισχύοντα ανταγωνισμό περιορισμένο, και με αρνητικές συνέπειες για τους καταναλωτές, όσον αφορά μεταξύ άλλων την ποικιλία, την ποιότητα και την καινοτομία.

Υπό το φως των διαπιστώσεων αυτών, η ΕΑ αποφάσισε την επιβολή προστίμου ύψους €10.342.773 στην εν λόγω εταιρία, καθώς και την επιβολή του εξής συγκεκριμένου μέτρου συμπεριφοράς για δύο έτη από τη δημοσίευση της απόφασης προς το σκοπό της αποκατάστασης των συνθηκών ανταγωνισμού στις σχετικές αγορές: 

Όταν η COCA-COLA 3E παρέχει σε ορισμένο τελικό σημείο πώλησης ψυγείο αναψυκτικών με σύμβαση χρησιδανείου, και το συγκεκριμένο τελικό σημείο πώλησης δεν διαθέτει άλλο ψυγείο ή εναλλακτικό ψυκτικό χώρο που να είναι κατάλληλος για τοποθέτηση αναψυκτικών τύπου cola / non cola και άμεσα προσβάσιμος στους καταναλωτές, η COCA-COLA 3E  θα πρέπει να επιτρέπει στο τελικό σημείο πώλησης να αξιοποιεί κατά το δοκούν το 20% του χώρου του ψυγείου που τους έχει χρησιδανείσει η εταιρεία.

Περαιτέρω, η ΕΑ υποχρέωσε την  εταιρία COCA-COLA 3E να παραλείπει στο μέλλον τις παραβάσεις των ως άνω άρθρων του ν. 3959/2011 και της ΣΛΕΕ και την απείλησε με πρόστιμο εάν με απόφαση της ΕΑ βεβαιωθεί στο μέλλον η συνέχιση ή επανάληψη των διαπιστωθεισών παραβάσεων.