H EA θα δημοσιεύει στο εξής εκτενείς περιλήψεις των δημοσιευμένων αποφάσεων της Ολομέλειας της ΕΑ για την αρτιότερη πληροφόρηση του κοινού, την ενίσχυση της διαφάνειας και του δημόσιου διαλόγου. Σε αυτό το πλαίσιο δημοσιεύεται εκτενής περίληψη της Απόφασης 728/2021 της ΕΑ, ενόψει της δημοσίευσης του πλήρους κειμένου της εν λόγω απόφασης στην ιστοσελίδα της ΕΑ.
Θέμα: Δημοσίευση απόφασης (υπ’ αρ. 728/2021) σχετικά με την έγκριση από την Επιτροπή Ανταγωνισμού της συγκέντρωσης που αφορά στην απόκτηση κοινού ελέγχου από τις εταιρίες «ALPHA ΔΟΡΥΦΟΡΙΚΗ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ Α.Ε.» και «ΝΕΑ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ Α.Ε.» επί της εταιρίας «GREEN PIXEL PRODUCTIONS ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΑΣ ΟΠΤΙΚΟ-ΑΚΟΥΣΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ, ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΟΥ, ΡΑΔΙΟΦΩΝΙΚΟΥ ΚΑΙ ΛΟΙΠΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ».
I. Εισαγωγή – Περίληψη
Η Επιτροπή Ανταγωνισμού (ΕΑ) σε Ολομέλεια, την 24η Μαρτίου 2021, ενέκρινε ομόφωνα, με την υπ’ αρ. 728/2021 απόφασή της, κατ’ άρθρο 8 παρ. 3 του ν. 3959/2011, την από 8/1/2021 γνωστοποιηθείσα συγκέντρωση που αφορά στην απόκτηση κοινού ελέγχου από τις εταιρίες «ALPHA ΔΟΡΥΦΟΡΙΚΗ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ Α.Ε.» (η οποία λειτουργεί τον τηλεοπτικό σταθμό υπό το σήμα «ALPHA») και «ΝΕΑ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ Α.Ε.» (η οποία λειτουργεί τον τηλεοπτικό σταθμό υπό το σήμα «STAR») επί της εταιρίας «GREEN PIXEL PRODUCTIONS ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΑΣ ΟΠΤΙΚΟ-ΑΚΟΥΣΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ, ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΟΥ, ΡΑΔΙΟΦΩΝΙΚΟΥ ΚΑΙ ΛΟΙΠΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ» (εταιρία με βασικό αντικείμενο δραστηριότητας την παραγωγή τηλεοπτικών προγραμμάτων, κινηματογραφικών ταινιών και βίντεο).
II. Σχετικές αγορές
Στο πλαίσιο της εξέτασης της γνωστοποιηθείσας συγκέντρωσης, η ΕΑ προέβη για πρώτη φορά σε ενδελεχή ανάλυση και διάκριση των σχετικών αγορών που αφορούν τα διάφορα στάδια της ευρύτερης «αλυσίδας αξίας» της τηλεόρασης. Λαμβάνοντας υπόψη τις απόψεις των γνωστοποιουσών, των λοιπών εταιριών λειτουργίας τηλεοπτικών σταθμών, των εταιριών παραγωγής, καθώς και την σχετική εθνική και ενωσιακή πρακτική και νομολογία, όρισε ως σχετικές αγορές για την υπό κρίση υπόθεση τις εξής:
(α) αγορά παραγωγής, προμήθειας και απόκτησης τηλεοπτικού περιεχομένου (ανάντη αγορά) – στην οποία δραστηριοποιείται η εταιρία-στόχος∙ και
(β) αγορά τηλεόρασης (λιανική παροχή τηλεοπτικού περιεχομένου σε τελικούς καταναλωτές) (κατάντη αγορά) – στην οποία δραστηριοποιούνται οι γνωστοποιούσες εταιρίες.
Ως σχετική γεωγραφική αγορά, θεωρείται και στις δύο περιπτώσεις το σύνολο της ελληνικής επικράτειας
- Νομική Εκτίμηση
H ΕΑ καταρχήν εξέτασε κατά πόσο θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι οι δύο γνωστοποιούσες εταιρίες θα μπορούσαν να στοιχειοθετούν ενιαία οικονομική οντότητα και, συνεπώς, ο έλεγχος που θα ασκούν επί της εταιρίας-στόχου μπορεί να αποδοθεί σε μία και μόνη επιχείρηση. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τη νομολογία και τις κατευθυντήριες γραμμές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο λειτουργικά αυτόνομος χαρακτήρας μιας κοινής επιχείρησης θεμελιώνεται όταν η κοινή επιχείρηση: (α) δραστηριοποιείται σε μια αγορά· (β) εκπληρώνει τις λειτουργίες που πραγματοποιούν συνήθως οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην ίδια αγορά· και (γ) διαθέτει τους απαιτούμενους πόρους (διοίκηση, πρόσβαση σε χρηματοδότηση, προσωπικό και περιουσιακά στοιχεία) προκειμένου να ασκεί σε μόνιμη βάση τις επιχειρηματικές της δραστηριότητες.
Η ΕΑ σημείωσε ότι επί της αρχής η προϋπάρχουσα ύπαρξη στενών οικογενειακών δεσμών μεταξύ των ασκούντων έλεγχο επί των προαναφερθέντων νομικών προσώπων δεν είναι από μόνη της καθοριστική για τη στοιχειοθέτηση ενιαίας οικονομικής οντότητας στην υπό εξέταση υπόθεση, τόσο κατά την ενωσιακή νομολογία όσο και κατά την πρακτική εθνικών αρχών ανταγωνισμού. Για το λόγο αυτό, πρέπει να εξεταστεί εάν, πέραν των οικογενειακών δεσμών, συντρέχουν περαιτέρω δεσμοί οικονομικής φύσεως βάσει των οποίων μπορεί να θεμελιωθεί η άσκηση σημαντικής κεντρικής διαχείρισης μεταξύ των γνωστοποιουσών. Συναφώς, για την εν λόγω αξιολόγηση μπορεί να λαμβάνονται υπόψη, περαιτέρω, ως αποδεικτικά στοιχεία οικονομικής και διοικητικής εξάρτησης των δύο εταιριών ή δικαιωμάτων ελέγχου και αποφασιστικής επιρροής στη συμπεριφορά εκάστης εταιρίας είτε μεμονωμένα είτε σε συνδυασμό και αξιολογούμενα κατά περίπτωση, οι μετοχές, οι συμβατικές σχέσεις και οι πηγές χρηματοδότησης (ήτοι, δεσμοί διαρθρωτικού χαρακτήρα). Εντέλει, το κρίσιμο ερώτημα δεν είναι εάν δύο εταιρίες αποτελούν χωριστά ή όχι νομικά πρόσωπα, αλλά κυρίως εάν δραστηριοποιούνται μαζί και συμπεριφέρονται ως ενιαία οντότητα στην αγορά.
Ύστερα από ανάλυση των στοιχείων, η ΕΑ έκρινε ότι δεν είναι δυνατό να υποστηριχθεί με ασφάλεια ότι, στην παρούσα περίπτωση της απόκτησης κοινού ελέγχου από τις εταιρίες «ALPHA ΔΟΡΥΦΟΡΙΚΗ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ Α.Ε.» («ALPHA») και «ΝΕΑ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ Α.Ε.» («STAR») επί της εταιρίας «GREEN PIXEL», η ύπαρξη στενών οικογενειακών δεσμών μεταξύ των μετόχων που ελέγχουν τις δύο εταιρίες επαρκεί αφ’ εαυτής προκειμένου να στοιχειοθετηθεί η ύπαρξη υψηλού βαθμού ενοποίησης και ύπαρξης σημαντικής κεντρικής διαχείρισης των υποθέσεων των ALPHA και STAR, ούτως ώστε αυτές να αποτελούν στην πράξη μια ενιαία οικονομική οντότητα (ελλείψει άλλων δεσμών διαρθρωτικού χαρακτήρα και στοιχείων/ ενδείξεων που να κατατείνουν σε ένα τέτοιο συμπέρασμα).
Η ΕΑ επισήμανε όμως ότι για τον χαρακτηρισμό μίας πράξης ως συγκέντρωσης και όχι ως ενέργειας μίας ενιαίας οικονομικής οντότητας λαμβάνονται υπόψη οι σχέσεις μεταξύ των εταιριών που προϋπάρχουν της συγκεκριμένης πράξης που εξετάζεται, εν προκειμένω της απόκτησης κοινού ελέγχου επί της GREEN PIXEL. Επομένως, για τους σκοπούς της παρούσας συγκέντρωσης, και σε συνέχεια της προηγούμενης Απόφασης υπ’ αρ. 679/2019 της ΕΑ, κρίνεται ότι οι εν λόγω εταιρίες δε διαθέτουν επαρκή βαθμό συγκέντρωσης των αποφάσεων και κοινά χρηματοοικονομικά συμφέροντα ώστε να έχουν χαρακτήρα ενιαίας οικονομικής οντότητας.
Ως προς την αξιολόγηση των επιπτώσεων της συγκέντρωσης, σημειώνεται ότι η υπό κρίση συγκέντρωση έχει κατά κύριο λόγο κάθετη διάσταση, δεδομένου ότι συμμετέχουν επιχειρήσεις που λειτουργούν σε διαφορετικά επίπεδα της αλυσίδας εφοδιασμού.
Η ΕΑ εξέτασε τις πιθανές κάθετες επιπτώσεις μη συντονισμένης συμπεριφοράς και κατέληξε ότι δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις για τον αποκλεισμό των ανταγωνιστών της νέας οντότητας στις αγορές επόμενης οικονομικής βαθμίδας από την πρόσβαση σε εισροές ούτε σε πελάτες.
Εξετάστηκαν περαιτέρω οι πιθανές κάθετες επιπτώσεις συντονισμένης συμπεριφοράς, και η ΕΑ κατέληξε ότι δεν θεωρείται πιθανό η εν θέματι συγκέντρωση να οδηγήσει στη δημιουργία συντονισμένων αποτελεσμάτων σε καμία από τις επηρεαζόμενες αγορές.
Τέλος, η ΕΑ εξέτασε και τον ενδεχόμενο συντονισμό της συμπεριφοράς των μητρικών εταιριών (“spillover effects”) και κατέληξε ότι η δημιουργία της νέα οντότητας δεν έχει ούτε ως αντικείμενο το συντονισμό της ανταγωνιστικής συμπεριφοράς των μητρικών της εταιριών, αλλά ούτε και ως αποτέλεσμα το συντονισμό αυτό.
Επισημαίνεται, ωστόσο, ότι οποιαδήποτε άλλη ενδεχόμενη μελλοντική μορφή συντονισμού/συνεργασίας σε οριζόντιο ή κάθετο επίπεδο μεταξύ των δύο ως άνω εταιριών, είτε από μόνη της είτε σε συνδυασμό με την ύπαρξη στενών οικογενειακών δεσμών μεταξύ των μετόχων που ελέγχουν τις δύο εταιρίες, δύναται να ελεγχθεί από την ΕΑ στο πλαίσιο της εφαρμογής των άρθρων 1 και 2 του ν. 3959/2011, ενώ περαιτέρω συγκέντρωση του κλάδου δύναται να ελεγχθεί στο πλαίσιο της εφαρμογής του άρθρου 11 του ν 3959/2011.
III. Η Απόφαση της ΕΑ
Με την υπ’ αρ. 728/2021 απόφασή της, η ΕΑ έκρινε ότι η εν λόγω συγκέντρωση, παρότι εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της παραγράφου 1 του άρθρου 6 του ν. 3959/2011, όπως ισχύει, δεν προκαλεί σοβαρές αμφιβολίες ως προς το συμβατό αυτής με τις απαιτήσεις λειτουργίας του ανταγωνισμού στις αγορές στις οποίες αφορά.